تفاوت فیزیوتراپی با ماساژ خصوصا ماساژ درمانی یکی از مواردی است که برای برخی از افراد ابهام ایجاد کرده است. در واقع از آن جایی که تا حدودی این روش ها با هدف درمان انجام می شوند، افراد گاهی آن ها را با هم اشتباه گرفته و تصور می کنند که هر دو روش فیزیوتراپی و ماساژ فرایندی مشابه و نتایج یکسانی دارند. اما این تصور کاملا اشتباه است و ما هم اینجا هستیم تا شما را از این تفاوت ها آگاه سازیم. در ادامه به صورت مفصل به تفاوت فیزیوتراپی با ماساژ می پردازیم و روش کار هر کدام را شرح می دهیم.
تفاوت فیزیوتراپی و ماساژ
فعالیت های روزانه، مشغله های فراوان، کار سخت و طاقت فرسا در طول روز می تواند بدن را بسیار خسته و فرسوده کند. نتیجه این کار شدید می تواند به گرفتگی و ضعف عضلات، مشکلات حرکتی، کمردرد، انواع آرتروز و… منجر شود که هر کدام از این مشکلات به تنهایی بسیار دردآور و غیر قابل تحمل هستند. علاوه بر این، افرادی هستند که به دلیل معلولیت، سانحه و تصادف و مواردی از این دست دچار آسیب های شدید جسمی و مشکلات فیزیکی می شوند که همین محدود شدن حرکات بدن، عملا فعالیت های روزانه و کارهای ساده را برای آن ها غیر ممکن می سازد.
در چنین شرایطی افراد به دنبال راهکاری برای حل مشکل می گردند. معمولا هم اغلب راهکارهایی که برای درمان مشکلات جسمی به ذهن می آیند، همین روش های فیزیوتراپی و ماساژ درمانی هستند. اما اینجاست که برخی از افراد بر سر دو راهی گیر کرده و نمی دانند که کدام یک از این روش ها کارسازتر و موثرترند. اگر شما به تفاوت فیزیوتراپی و ماساژ درمانی و اهداف آن ها پی ببرید، می توانید راحت تر یکی از این روش ها را انتخاب کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از شاخه های علوم پزشکی است که به طور تخصصی روی درمان اختلالات حرکتی، آسیب های جسمی، اختلالات عصبی، اسکلتی و ماهیچه ای تمرکز دارد. درمان فیزیکی و جسمی در این روش کاملا تخصصی و علمی و در اغلب موارد بسته به شرایط بیمار به کمک یک سری دستگاه های خاص انجام می شود.
افرادی که به عنوان متخصص فیزیوتراپی فعالیت می کنند (فیزیوتراپ ها)، باید کاملا با آناتومی بدن بیماران آشنا باشند. این افراد با علم و دانشی که در این زمینه بدست آورده اند، در اولین جلسات، شرایط فیزیولوژیکی بدن و مشکلات جسمی فرد را ارزیابی و معاینه کرده و بر طبق نوع و شدت مشکل، یک برنامه درمانی تخصصی طراحی می کنند.
این برنامه تمرینی مختص هر بیمار است و ممکن است با برنامه تمرینی دیگر مراجعین کاملا متفاوت باشد. در پروسه درمان نیز از انواع تمارین ورزشی، درمانی، حرکتی و خانگی استفاده می شود.
ابزارها، تجهیزات و دستگاه های استفاده شده در پروسه فیزیوتراپی نیز شامل موارد زیر هستند:
- دستگاه های فیزیوتراپی خانگی و بیمارستانی
- دستگاه های فیزیوتراپی 2 کانال، 5 کانال و 10 کانال
- دستگاه فیزیوتراپی TENS
- دستگاه فیزیوتراپی FARADIC
- دستگاه فیزیوتراپی EMS
- دستگاه فیزیوتراپی FES
- ابزارهای تولیدکننده اشعه فروسرخ و ماوراء بنفش
- دستگاه های تولیدکننده گرما
- دستگاه های تولیدکننده پرتوی نوری
- دستگاه های تولیدکننده جریان برق و…
اهداف فیزیوتراپی
فیزیوتراپی طیف وسیع و گسترده ای از تمارین و حرکات درمانی را شامل می شود. برای انجام فیزیوتراپی نیز از روش ها و متدهای مختلفی استفاده می شود و جالب است بدانید که یکی از زیر مجموعه های فیزیوتراپی که در واقع یک روش درمانی به شمار می رود، همین ماساژ است.
به طور کلی روش های مختلف فیزیوتراپی به شرح زیر هستند:
- ماساژ درمانی
- منوال تراپی
- الکتروتراپی
- تمرین درمانی (شامل حرکات متنوعی که بسته به نوع و شدت مشکل جسمی برای هر فردی متفاوت است.)
- و هیدروتراپی
در اینجا به مهم ترین تفاوت فیزیوتراپی با ماساژ پی بردیم. در واقع فیزیوتراپی علم گسترده تر با طیف وسیعی از تمارین و روش هاست که می تواند روی بهبود عملکرد بدن و گسترش دامنه حرکاتی تاثیر بسیار زیادی بگذارد. در حالی که ماساژ درمانی تنها یک روش درمانی در زیر مجموعه علم فیزیوتراپی است که در بخش های آتی با آن بیشتر آشنا می شویم. اما هدف از انجام فیزیوتراپی در منزل چیست؟ در لیست زیر به مهم ترین اهداف فیزیوتراپی اشاره کرده ایم:
- تقویت عضلات
- افزایش دامنه حرکتی بدن
- کاهش، التیام و تسکین دردها
- تقویت استخوان ها
- افزایش انعطاف پذیری بدن
- بازیابی و بازسازی حرکات بدن
- ترمیم بافت های آسیب دیده
- افزایش استقامت بدن
- بهبود عملکرد کلی بدن و کمک به بهتر انجام شدن فعالیت های جسمانی
- افزایش تحمل بافت عضلانی بدن
- جلوگیری از آسیب و صدمه به بدن
ماساژ درمانی
اما حال که با فیزیوتراپی و اهداف آن آشنا شدیم، بهتر می توانیم به تفاوت آن با روش ماساژ درمانی پی ببریم. ماساژ درمانی مزایای بسیار زیادی برای بدن دارد، اما روش انجام، دامنه تاثیرات آن و در کل تکنیک هایی که دارد با فیزیوتراپی متفاوت است. ماساژ درمانی در واقع به درمان دستی اشاره دارد که ماساژور یا متخصص ماساژ به کمک دستان خود و نهایتا با یک سری تجهیزات ساده اقدام به انجام حرکاتی روی بافت عضلانی بدن می کند.
سطح ماساژ درمانی پایین تر از فیزیوتراپی است. یعنی می توان اینگونه گفت که متقاضیانی که تمایل دارند برای درمان مشکلات جسمی خود اقدامی موثر انجام دهند، می توانند قبل از حرکات سخت و گاه طاقت فرسای فیزیوتراپی یک جلسه ماساژ درمانی شرکت کنند تا بافت عضلانی بدن آن ها آماده انجام تمارین فیزیوتراپی شود.
اهداف ماساژ درمانی
از جمله اقداماتی که در ماساژ درمانی روی بدن انجام می شوند و تاثیراتی که این روش روی اندام های بدن می گذارد می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- ماساژ دادن بافت های سطحی و عمقی بدن که باعث از بین بردن تنش و اضطراب می شود.
- پیشگیری از ایجاد درد و جراحت در بدن
- کاهش موقت افسردگی و فشار خون
- کمک به بهبود جریان خون در بدن
- درمان دردهای مزمن
- کمک به بهبود عملکرد بدن در بازه زمانی مشخص
درست است که ماساژ درمانی نیز به نوعی روی بهبود بافت های عضلانی، تقویت آن ها و در کل بهبود عملکرد اندام های حرکتی بدن تمرکز دارد. اما در اغلب موارد این نتایج گذرا و موقت هستند. در حالی که خدمات فیزیوتراپی به درمان دائمی مشکل می پردازد و همه چیز را به صورت علمی و تخصصی از ریشه حل می کند.
